مطالعات باستان‌شناسي در يك محوطه در ضلع شمالي ديوار گرگان، به شناسايي بقاياي شهري از دوره ساساني و آثاري از عصر آهن منجر شد.
سرپرست ايراني هيأت مشترك باستان‌شناسي ايران و انگليس در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين مطلب توضيح داد: در مطالعات باستان‌شناسي يك محوطه در ضلع شمالي ديوار گرگان و به فاصله دو كيلومتري از ديوار، بقاياي شهري را از دوره ساساني با حدود 50 هكتار وسعت شناسايي كرديم.
حميد عمراني اظهار داشت: با گمانه‌زني‌هاي انجام‌شده و به‌دست آمدن 50 سانتي‌متر از ارتفاع ديوار و ادامه حفاري تا خاك بكر و نيز پيدا كردن مواد فرهنگي شامل زغال، سفال و استخوان‌هاي جانوري، مشخص شد كه اين شهر ساساني روي محوطه‌اي از عصر آهن قرار گرفته است.
وي بيان كرد: بررسي‌هاي ژئوفيزيك نشان دادند كه اين شهر خيابان‌هاي دسترسي به يكديگر، بناهاي مسكوني و حصاري به دورش داشته است. هم‌چنين ارگ شهر در قسمت مركزي قرار دارد و در اطراف آن خندقي واقع شده است.
به گفته اين باستان‌شناس، متأسفانه بخش زيادي از اين شهر به مرور زمان به‌دليل كشاورزي تخريب شده است. البته اميد است، با انجام نمونه‌برداري كه براي آزمايش كربن انجام شده است، تاريخ دقيق اين شهر كه انتظار مي‌رود، با تاريخ مطرح‌شده منطبق باشد، تعيين شود.
عمراني ادامه داد: در قلعه خرابه كه فصل پيش شناسايي شد و 65 هكتار وسعت دارد، كار را ادامه مي‌دهيم. در اين قلعه كه در ضلع جنوبي ديوار و به فاصله دو كيلومتري از آن قرار دارد و جزو قلعه‌هاي حمايت‌كننده براي ديوار گرگان در زمان حمله بوده است، به يك كانال باستاني رسيديم كه نشان مي‌دهد، چگونه آب را از گرگان‌رود به سمت قلعه مي‌رساندند.
او هم‌چنين با اشاره به حفاري در دشت «حلقه» براي شناسايي ساختار معماري داخلي قلعه اين شهر، گفت: در اين منطقه با برداشت خاك‌هاي سطحي به سازه‌اي آجري رسيديم كه نشان مي‌دهد، بناهاي مسكوني در اين شهر با آجر ساخته شده‌اند.
ديگر اين‌كه آجرهاي آن از نظر ابعاد و اندازه به آجرهاي اواخر دوره ساساني و اوايل اسلامي شباهت دارند و در واقع، مشابه آجرهاي ديوار گرگان نيستند. هم‌چنين كار را در لايه‌هاي پايين‌تر تا خاك بكر ادامه داديم و مشخص شد كه قلعه اين شهر روي سايتي از عصر آهن قرار گرفته است.
دشت حلقه يكي از شهرهاي ساساني است كه در محدوده شهرستان مينودشت قرار دارد و با انجام گمانه‌زني، ساختارهاي معماري مربوط به اوايل اسلامي در آن شناسايي شده‌اند.
فصل چهارم كاوش باستان‌شناسي ديوار گرگان توسط باستان‌شناسان ايراني و انگليسي در استان گلستان درحال انجام است و تاكنون يك قلعه زير آب و حدود يك كيلومتر از ديوار «تميشه» در خليج گرگان شناسايي شده‌اند.
